İNFERTİLİTE

Bu konuda toplam 2 içerik bulundu.

İNFERTİLİTE

Korunmasız bir yıllık cinsel ilişkinin sonunda gebe kalamamadır.Çiftler bir yılın sonunda % 90 ,ikinci yılın sonunda % 95 gebe kalabilirler.
İnfertilite sorunu % 10 çiftte gözlenen bir sorundur. 

GEBELİK HEMEN OLUŞMALI MIDIR?

  • İlk 3 ayda %25
  • ilk 6 ayda %63
  • ilk 9 ayda %75
  • ilk 1 yılda %80-90 gebelik meydana gelir.
İlk yıldan sonraki her 6 ay içinse bu oran sadece %3-5 dir.
Yani düzenli, korunmasız cinsel ilişkiye başladıktan sonra 1 yıl kadar beklemek gerekir.

İNFERTİLİTE NEDENLERİ

  • İnfertilitede kadına bağlı nedenler  %40-50
  • İnfertilitede erkeğe bağlı nedenler  %30-40
  • Ortak nedenler  % 10-20
  • İnfertil çiftlerin değerlendirilmesinde kadın ve erkek beraber  incelenmelidir. Çünkü erkeklerde sorun çıkması ya da en azından ortak sorunlar olması, hiç de azımsanmayacak kadar fazladır.
  • Kadınlardaki nedenler sıklık (%)
  • Yumurtlama sorunları %15-20
  • Rahim ağzı sorunları %5-10
  • Rahim-tüp sorunları %30
  • Karın zarı(peritoneal) sorunlar %40
  • Açıklanamayan sorunlar %10

İNFERTİLİTEDE SORULMASI GEREKENLER

  • 1. Yaş sorgulanır: yaş ilerledikçe  infertilite sıklığı artar.
  • 2. İnfertilite  süresi: bu süre uzadıkca başarı şansı azalır.
  • 3. Ek sorumlu olabilecek medikal faktörler araştırılır.
  • 4. İnfertilitede cinsel ilişki sıklığı: haftada 4 den fazla ise %83 gebe kalınırken , haftada 1 veya daha azsa bu oran %16 ya düşer.
  • 5. İlişki ile ilgili alışkanlıkları: vaginal duş , cinsel ilişki pozisyonu...vs    

TUBOPERİTONEAL FAKTÖRLER:

Fimbria denilen tüpün uç kısmı yumurtayı yakalayamaz.Tüpün salınma tarzındaki hareketi bozulur.Tanı laparaskopi  ile konulur.  En çok olan  tüplerde yapışma  nedenleri :
  • -Endometriozis
  • -Tüp çevresi yapışıklıklar (cerrahi, infeksiyon, endometriozis gibi nedenler)
  • -Pelvik tüberküloz olabilir.
IVF,  tüplerdeki tıkanıklıkları   by-pass  etmek  amacıyla geliştirilmiştir. İnfertilitenin yaklaşık %15 ‘inden sorumludur. Tubal faktörlerin çoğunluğunu gebelik sonrası veya  seksüel  geçişli  enfeksiyonlar  oluşturur.
Tüp ucunda tıkanıklığı  olanlar ve tüplerin alındığı hastalarda IVF tek seçenektir.  
Endometriozisde infertilite  hastaların  %20-40’ında  görülmektedir.Tüplerde yapışma, periton sıvısında kimyasal değişiklikler yaratır. Ayrıca immun sistemdeki etkileri ile yumurtlama cevabını kötüleştirir, daha az ve kalitesiz yumurta oluşmasına neden olur.  Başarısız  medikal  ve  cerrahi  tedaviyi  takiben  birinci  yılın  sonunda,  ileri  evre  endometrioziste  ve diğer faktörlerin de yeraldığı infertilitede  IVF uygulanabilir. Evre  I-II de başarı oranı  %33 iken, evre  III-IV‘te %10‘lara düşmektedir.  

SEBEBİ AÇIKLANAMAYAN İNFERTİLİTE:  

2-5 yılık düzenli cinsel ilişkiye rağmen üreme sistemleri ve  hormon  testlerinde  infertiliteyi  açıklayacak  belirli  anormallik  saptanmayan  çiftler  için bu tanım kullanılır. Normal spermiyogram , yeterli folikül gelişimi (>12 mm), normal rahim filmi, pozitif  post-koital  test  vardır.  İnfertil  çiftlerin  yaklaşık  %10 ‘u  bu  gruba  dahildir.  Tedavide  sırasıyla yumurtlama tedavileri, aşılama tedavisi, IVF denenmelidir. 

YUMURTLAMA BOZUKLUKLARI:

İnfertil çiftlerin yaklaşık %21‘inde yumurta üretilememesi sorunu vardır ve bununda önemli bir  kısmını polikistik over hastalığı  oluşturur. Ovulasyon  indüksiyonu  ile  %90 oranında  başarılı  sonuçlar  elde  edilebilir.  FSH  >18IU/L,  E2  >60  pg/ml  olduğunda  IVF  başarısı  düşüktür.

SERVİKAL  FAKTÖR:

İnfertil  çiftlerin  %10‘undan  sorumludur. Servikal  mukusun  konsepsiyon döneminde  istenilen  özellikte  olmaması  neden  olarak  gösterilmektedir.  Post-koital  test  ile  fikir  edinmek mümkündür.  Çoğunlukla inseminasyon,  sorunu  by-pass  etmek  için  yeterlidir.  Ancak,  başarısız  durumlarda  IVF denenebilir.

İNFERTİLİTEDE ERKEK FAKTÖRÜ: 

İnfertil çiftlerin yaklaşık %35‘inde erkek faktörünün rol oynadığı bilinmektedir. 1992 yılında ICSI‘nin rutine girmesi ile tedavide başarı şansı artmıştır. ICSI ile mastürbasyon yardımıyla alınan spermin yanı sıra biopsi yoluyla alınan  spermler  de başarıyla  kullanılabilmektedir.  Ancak  fertilizasyon  ve  gebelik  oranları azospermik vakalarda daha düşük seviyelerde olmaktadır.
ICSI; normal yumurta  varlığında ve daha önce inseminasyon  ve tüp bebekte  fertilizasyon  başarısızlığı  olan  düşük  semen  parametreli,  olumsuz  akrozom  reaksiyonu  ve fertilizasyon problemi olan ve yüksek titrede antisperm antikoru olan çiftlerde tek seçenektir.

İNFERTİLİTEDE BAŞARI ORANLARI  

Yardımcı üreme tekniklerindeki tüm gelişmelere karşın, ortalama eve bebek götürme oranları henüz istenilen  düzeylere  ulaşmamıştır.  iyi  prognozlu  hastalarda  %35,  kötü  prognozlu  hastalarda  %5 -10 civarındadır.

İNFERTİLİTEDE KÖTÜ PROGNOZ KRİTERLERİ

kadının yaşı  >38,  follikül sayısının azlığı, olgun yumurta kalitesinin bozulması, rahim iç duvarının embrioyu kabul etmesinin  bozulması, kromozomal anomaliler kötü sonuçların nedeni olabilir.

TÜPLERİN KAPALI OLDUĞUNU ARAŞTIRMAK İÇİN 

1.HSG (rahim filmi)
2.L/S (laparoskopi)
3.Falloskopi kullanılabilir.

RAHİMİN ARAŞTIRILMASINDA KULLANILAN YÖNTEMLER:

1.Ultrasonografi ile rahim anomalileri , rahimdeki miyomlar ,rahim iç duvar polipleri araştırılabilir.
2.Histerosalpingografi ( HSG ) ile tüplerin açık olup olmadığı na bakılabilir.Aynı zamanda rahimin şekli, tüplerin hareketini engelleyen durumlar açıklığa kavuşturulabilir.
3.Histeroskopi ile rahim iç duvarında yapışıklık , rahim iç duvarına ait kitleler, rahimdeki doğuştan anomaliler anlaşılabilir.
4.Laparoskopi ile tüplerde yapışıklık ,rahim anomalileri ,tüplerin açık olup olmadığı anlaşılabilir.
5.Endometrial biopsi ile rahim iç duvarının hormonlara verdiği cevap, bazı enfeksiyonlar anlaşılabilir.Ultrasonla gözlenememiş polipler biopsiyle alınabilir.
6. Menstrual kan kültürü kullanılabilir.

RAHİM FİLMİ NASIL ÇEKİLİR?

RAHİM FİLMİNDE AĞRI DUYULUR MU ?

Sıvı tüplerden karnınızın içine dökülürken bir miktar ağrı duyabilirsiniz.Fakat bu ağrı çok şiddetli bir ağrı değildir ve kendinizi gevşek tutabilirseniz daha az hissederseniz.Kabaca, bir adet ağrısından biraz daha kuvvetli hissedilebilir.İsterseniz hafif anestezi verilerek de çekilebilir.

RAHİM FİLMİNDE KULLANILAN RADYOKONTRAST MADDE ZARAR VERİR Mİ?

Sıklıkla yağda çözünebilen radyokontrast maddeler kullanılır, bu şekilde daha iyi görüntü elde edilir.Verilen sıvıların alerji ihtimali çok zayıftır.Rahim duvarlarınıza zarar vermez.

RAHİM FİLMİNİN YARARI VAR MIDIR?

Bu film çekildikten sonra tüplerdeki küçük tıkanmalar açılabilir ve gebe kalma üzerine faydası olabilir.Bu etki genelde 3-4 ay kadar sürer.Film sonrasında gebelik şansı %4-5 artar.
İnseminasyon (aşılama)

AŞILAMA NE ZAMAN GEREKİR?

- seksüel  disfonksiyon
- rahim ağzı sorunları
- retrograd ejakulasyon
- açıklanamayan infertilite
- düşük kalitede sperm
- anormal sperm yapısı
- antisperm antikor varlığı

İNFERTİLİTE BAŞVURU

Gebe kalamama şikayeti ile gelen hastada ilk sorgulanan adet düzeni ve eşinin sperm testi olmalıdır.
21-35 günde bir adet döngüsü olan hastada, çok büyük ihtimalle düzenli yumurtlama oluyordur. Yine de yumurtlamanın ispatı için bazı hormon testleri gerekebilir.
İlk ultrason incelemesi doğumsal anomaliler, myomlar, yumurtalık kistleri, çikolata kistleri, tüplerdeki sıvı birikimlerini, polikistik over sendromunu tanımada faydalı olur.
Tüplerin açıklığını tespit etmede rahim filmi halen en basit ve etkili yöntemdir.
Geçirilmiş cerrahi , enfeksiyon ve çikolata kisti öyküsü olan hastaya ek olarak laparoskopi de yapılabilir.
Rahim içi kitle ya da yapışıklık varlığında histereskopi yapılabilir. Yine tekrarlayan gebelik kayıpları, olumsuz aşılama ve tüp bebek sonuçları gibi durumlarda da histereskopi gerekebilir. Histereskopi halen rahim içi kitleyi direkt olarak görebilen tek yöntemdir.