OVER KİSTLERİ
İlgili Diğer Konular
Yasal Uyarı | OVER KİSTLERİ
Bu web sitesindeki içerikler tamamen tanıtım ve bilgilendirme amaçlıdır. Sağlık probleminizin çözümü için doktor muayenesi gerekmektedir.Bu sitedeki bilgilerin hekim kontrolü olmaksızın uygulanması durumunda oluşabilecek her tür şikayet ve durumdan Op.Dr. Güray Ünlü sorumlu değildir.
Yumurtalıkların büyümesi ne neden olan her türlü anormalliğe genel olarak over tümörü denir. Olan değişiklikler her zaman kötü huylu değildir. Benign over tümörleri nin çoğu kistiktir. Katı yapıda olanları da vardır. Tüm bu durumlar adneksiyal kitle olarak gözlenir.Saplı veya intraligamenter myomlar, kolon benign-malign hastalıkları, periton ve üriner sistem lezyonları da adneksiyal kitle oluşturabilir.
İYİ HUYLU YUMURTALIK KİSTLERİ
NON-NEOPLASTİK:
1.Fonksiyonel kistler; follikül kisti, korpus luteum kisti, tekalutein kisti.
2.Endometriozis.
3.PCOS.
4.Enfeksiyonlar; tuba-ovarian apse, hidrosalpinks.
5.Para-ovarian kistler.
KÖTÜ HUYLU YUMURTALIK KİSTLERİ
NEOPLASTİK:
1.Epitelial; seröz kistadenom, müsinöz kistadenom, endometrioid kistadenom.
2.Germhücreli; matür teratom (dermoid kist).
3.Sex kord stromal; tekoma, fibrom.
BASİT OVER KİSTLERİ
Poliklinik hastalarının pek çoğunda karşılaştığımız tiplerdir. Genellikle cinsel olgunluk çağında görülürler. Menopozdan sonra çok az olasılıkla gelişebilirler.
Adet gören hanımlarda görülen birçok kist hormonal basit düzensizliklere bağlıdır. Bunlara fizyolojik over kisti adı verilir. İyi huylu yumurtalık kistleri nin çoğu fonksiyonel over kistleri yani hormon üreten kistlerdir.Bunlar her adet dönemimizde görülen hormonal değişimlerin, bilinmeyen nedenlerle farklı işlemesinden kaynaklanır. Adet döngüsünün bir yan ürünü kabul edilebilirler. Yumurta gelişimi esnasında oluşan bu kistler yumurtlamadan önce oluşurlarsa folikül kisti, yumurtlamadan sonra oluşurlarsa korpus luteum kisti adını alırlar.
Bu kistler ya oluşan yumurtanın çatlayamaması ya da çatlayan yumurtanın kanamasını durduramaması sonucu oluşur. Düzensiz kanama folikül kistlerinde östrojene, korpus luteum kistlerinde progesterona bağlıdır.
Fizyolojik yumurtalık kistleri zamanla kendiliğinden bile küçülürler. Genellikle 1-3 ay içerisinde kendiliğinden kaybolurlar.Fakat tedavi vererek küçültüyor olmak, olası operasyona gidebilecek süreci durdurmamızı sağlayabilir.
Folikül kistlerine daha sık rastlanır. 3 cm den büyük folikül patolojik olarak değerlendirilir.
Folikül ve korpus luteum kistleri hemen her zaman tek taraflıdır ve çapları 8 cm‘den küçüktür.
Belirtiler kist eriyince kaybolur. Over kisti torsiyonu veya over kisti rüptürü akut batına neden olur. Kist rüptürü daha çok C.luteum kistinde olur .Adet döneminin 26.günleri civarına denk gelebilir.
Doğum kontrol hapı kullananlar da fonksiyonel kist oluşma olasılığı çok azdır.
OVER KİSTİ BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Hastalar değişken şikayetlerle gelir.
- -karın ağrısı,
- -kasıklarda ağrı,
- -adet düzensizliği, ara kanamalar,
- -adet ağrıları,
- -cinsel ilişkide ağrılar,
- -mesane ve çevre organlara basıyla ilgili şikayetler,
- -bulantı,
- -kusma,
- -karın şişlikleri,
- -komplikasyonlarına bağlı olarak görülebilecek ani ağrılar, baygınlık hissi, kansızlık belirtileri.
YUMURTALIK KİSTLERİ ULTRASONDA NASIL GÖZÜKÜR ?
KİSTİN KÖTÜ HUYLU OLDUĞU NASIL ANLAŞILIR :
- -kanlanmasında artış,
- -kapsül kalınlığının fazla olması,
- -kapsül düzeninin bozuk olması,
- -kist içindeki perdelenmeler,
- -over kisti içinde tomurcuklanmalar,
- -over kistinin katı içerik ihtiva etmesi
- -karın içerisinde sıvı birikimi .
Folikül kistlerinde kapsül incedir ve ara bölmeleri ( septasyonları ) yoktur. İçi berrak bir sıvı ile doludur.
Korpus luteum kistlerinde kistin cidarı daha kalındır, içinde koyu kahve renkli sıvı vardır. Kistin içinde perdelenme görüntüsü vardır.
BASİT OVER KİSTİ TANISI
Hastanın cinsel olgunluk çağında olması, kistin tek taraflı ve 8 cm ‘den küçük olması ve ultrason bulguları kistin fonksiyonel olduğunu düşündürür.
Tanı , adet düzeniyle ilgili hikaye, şikayet ve ultrason bulgularına göre genelde çabucak kesinleştirilebilir.
BASİT OVER KİSTİ TEDAVİSİ
Fonksiyonel kistler, genellikle birkaç ay içinde kendiliğinden küçülürler. Bu nedenle belirti vermeyen küçük kistler 2-3 ay izlenebilir veya küçülme sürecini kısaltmak için doğum kontrol hapı verilebilir. Doğum kontrol hapları yumurtlamayı durdurarak kistin büyümesini önlerler. Eğer kist 2-3 ayda kaybolmazsa, bir neoplazi olarak kabul edilir.
Laparotomi veya laparoskopi ile cerrahi tedavi uygulanır.
Cerrahi tedavi, torsiyon veya kist rüptürü gibi komplikasyonlarda zorunludur. Cerrahi yaklaşım yumurtalıkları koruyucu yönde olmalıdır.
KOMPLİKE KİSTLER NELERDİR ?
Hormon üretimi pek olmayan , komplike kistler de vardır.Bunların en sık gözlenenleri endometrıomalar,dermoid kistler ve seröz kist adenomlardır.Nedenleri tam olarak bilinmemektedir.
Menopoz döneminde over kisti varsa ve adet görmüyorsanız, basit kist oluşturmanızı beklemiyoruz. Yaş ilerledikçe oluşan kistlerin huyunda farklılıklar olabilir.
Oluşan kist yine iyi huylu yumurtalık kisti olabilir fakat ilaç tedavisine cevap vermeyebilir.
Böyle kitlelerde genelde operasyon öneriyoruz.
OVER KİSTLERİNİN ARAŞTIRILMASI NASIL OLUR?
Over kistinin ultrason görüntüsü, yaşınız ve kiste eşlik eden şikayetlerinize göre ileri inceleme gerekebilir.Kuşkulu durumlarda bazı kötü huy tarayan hormonlara bakılabilir.Kistin doppler yöntemiyle kanlanmasına bakılması, gerekirse tomografi ve MR ile desteklenmesi gerekebilir.
HORMONAL BELİRTEÇLER NELERDİR ?
Bazı hormonal testler de yumurtalık kistinin huyunu tespit için kullanılır.
-CA 125,
-CA19-9,
-AFP,
-CEA,
-HCG gibi.
En sık kullanılan kanser testi olarak CA 125 ve CA 19-9 sayılabilir. CA 125 değerlerinde genelde düşük değerler iyi huylu durumları gösterirken, yüksek çıkan değerler kötü huyu gösterebilir Her zaman kistin huyunu göstermekten ziyade tedavinin başarısı ve takibine de yol gösterir.
CA 125 TESTİNİN YÜKSELDİĞİ DİĞER DURUMLAR NELERDİR ?
Bu testler tamamen doğal durumlarda örneğin sert bir muayene, adet görme, yumurtlama esnası, gebelik ya da enfeksiyonlar, endometriozis, dejenere myomlarda da yüksek çıkabilir.Sadece jinekolojik hastalıkları göstermez. Gastrointestinal hastalıklar,karın zarı hastalıkları ve diğer tümörlerin karın metastazlarında yüksek çıkabilir.
OVER KİSTLERİ NASIL ŞİKAYET VERİR?
Genellikle asemptomatiktirler. Tesadüfen saptanırlar. Bazen ağrıya ve düzensiz regl kanamaları na neden olabilirler.
Kisti olan hastalarda alt karın bölgesinde özellikle tek tarafa doğru lokalize ağrı ve şişkinlik hissi olabilir.Merdiven inip çıkarken, ıkınırken, idrarınızı yaparken tek tarafa veya arkanıza vuran ağrı yumurtalık kistlerinde en sık görülen şikayet tir.Adet ağrıları,ilişkide ağrı da gözlenebilir.Bazen ani başlangıçlı ağrılar, bulantı, kusma şikayetleri de görülebilir.
OVER KİSTİ AMELİYATI HANGİ DURUMLARDA YAPILMALIDIR ?
Basit kistler iyi huyludur ve büyük olasılıkla ameliyat edilmeleri gerekmez.
Ama kist giderek büyüyorsa, yaklaşık 8 cm' i aşmışsa, kist tedaviye yanıt vermez aylarca küçülmezse ameliyat edilmelidir.
Over kisti olan hastada akut batın tablosu gelişiyorsa ameliyat gerekli olabilir.
Özellikle kistiniz menopoz sonrası gelişirse ameliyat olmanız gerekebilir.
OVER KİSTLERİ HANGİ DURUMLARDA ACİLLEŞİR?
Kistler
- -içine kanarsa,
- -torsiyon denilen sapı etrafında dönme hareketini yapmışsa,
- -patlayarak karın içine kanama yapmışsa
acilleşmiş demektir.Bu durumlarda acil ameliyat veya en azından yakın takip gerekmektedir.
OVER KİSTİ AMELİYATI NASIL OLMALI?
Ameliyata karar verildiyse, bu ameliyat laparoskopi veya açık teknikle olabilir.
Ameliyat tekniğini kistin boyutları, olası huyu, hastanın kilosu, doğurganlık beklentisinin ne olduğu, yaşı,geçirilmiş cerrahi öyküsü belirler.
Laparaskopik olarak kist boşaltılması, kistin alınması, yumurtalığın alınması olabileceği gibi açık teknikle kistin alınması, yumurtalığın alınması, kist ve rahimin alınması gibi seçenekler kullanılabilir.
Kist büyükse ya da kötü huylu olmasından kuşkulanılıyorsa daha büyük bir ameliyat gerekebilir.
LAPAROSKOPİK OVER KİSTİ AMELİYATLARINDAN SONRA
Karın bölgenizde 1 cm lik birkaç tane kesi bulunur. Dikişlerinizin alınması gerekebilir.
Laparaskopinin ayrıcalığı ameliyat sonrası gündelik hayata mümkün olduğunca çabuk dönebilmektir. Ameliyat sonrası hareketlilikte,ağır yük kaldırmada sakınca olmaz. Ameliyat tipine göre cinsel ilişki yasağı getirilir.
Ameliyat sonrası ateş, yoğun kanamalar, yara yerinde şişme ve akıntılar, göğüs ağrıları, nefes darlıkları, aşırı halsizlik ve yorgunluklar, aşırı ve giderek artan ağrı , gaz ve dışkı çıkarmada zorluk varsa, bulantı ve kusmalarınız varsa ameliyatınızı gerçekleştiren doktorunuzla görüşmelisiniz.
DİPNOT : Yukarıda bahsettiğim şikayetleriniz oldukça ya da yılda en az 1 kez doktorunuzla görüşüp ultrasonografi yaptırmanız ve şikayetleriniz olmasa da yılda 1 kez jinekolojik check-up programlarına girmeniz iyi olur.
Güncelleme
16.07.2024
Antalya OVER KİSTLERİ Doktoru, Antalya OVER KİSTLERİ Doktoru, Antalya OVER KİSTLERİ Tedavisi, Antalya En Yakın OVER KİSTLERİ Doktoru,Antalya En Yakın OVER KİSTLERİ Doktoru arıyorsanız bize ulaşınız.
.